Kontrolne spojrzenie w smartfon zaraz po przebudzeniu, chwilę później telewizja śniadaniowa lub szybki przegląd newsów w sieci. W pracy kilka godzin przed monitorem… oczywiście przeplatane ukradkowym pozerkiwaniem w telefon. Co chwilę przecież przychodzi wiadomość na któryś z internetowych komunikatorów. Wieczorem z kolei dla relaksu seans kilku odcinków serialu lub odpalenie gry. Tak wygląda przeciętny dzień w życiu większości dorosłych użytkowników. A należy pamiętać, że u dzieci i młodzieży przywiązanie do smartfonów czy tabletów jest jeszcze większe. Tymczasem wpatrywanie się w urządzenia z ekranami LED i LCD niesie ze sobą zarówno chwilowe, jak i trwałe skutki uboczne – i to nie tylko dla Twojego wzroku. Musisz być ich świadom, choćby po to, by wdrożyć nawyki, które zminimalizują negatywny wpływ urządzeń elektronicznych na Ciebie.
Skutki chwilowe
Skutki chwilowe to sygnały, jakie wysyła nam organizm o tym, że przedawkowaliśmy korzystanie z urządzeń elektronicznych. Warto umieć te sygnały odczytywać i wprowadzić w życie dobre przyzwyczajenia, które zniwelują ich zły wpływ – nie tylko na wzrok. Pomoże to uniknąć stopniowego narastania problemu i utrwalenia się nieprawidłowości. Do skutków ubocznych, które pojawiają się po długotrwałym kontakcie z ekranami LCD lub LED należą:
WYSUSZENIE GAŁEK OCZNYCH – oczy w kontakcie z ekranami LCD lub LED pracują zupełnie inaczej niż w „naturalnym” środowisku. Koncentrując wzrok w jednym punkcie, rzadziej mrugamy. Tymczasem częste zamykanie powiek to jeden z warunków prawidłowego nawilżenia gałki ocznej.
Jak zapobiegać? – należy wyrobić sobie nawyk częstego mrugania i regularnych przerw od patrzenia w ekran. Zaleca się też picie wody i innych płynów nawadniających. W aptekach i salonach optycznych do nabycia są również specjalne krople nawilżające do oczu.
PIECZENIE, ZACZERWIENIENIE I ZMĘCZENIE OCZU – to efekt działania niebieskiego światła ekranów połączonego z suchością gałek ocznych. Objawy cyfrowego zmęczenia w wzroku mogą z kolei rzutować na wiele innych funkcji organizmu. Częstokroć powodują ból głowy i problem z zaśnięciem.
Jak zapobiegać? – najlepiej byłoby ograniczyć czas korzystania ze smartfonów, komputerów i telewizorów, a do tego stosować częste przerwy i dbać o nawilżenie. Ponieważ trudno funkcjonować w dzisiejszym świecie bez powyższych urządzeń, w trosce o ich użytkowników stworzono wiele pomocnych rozwiązań. Należą do nich m.in. specjalistyczne soczewki okularowe z powłoką Blue Control oraz soczewki Sync, które dzięki swoim unikatowym właściwościom ułatwiają dłuższą pracę z ekranami LCD.
WRAŻLIWOŚĆ NA ŚWIATŁO – pojawia się najczęściej, gdy korzystamy z urządzeń elektronicznych w ciemności i nie zapewniamy sobie przy tym dodatkowego oświetlenia. Efekt wrażliwości na światło pojawia się również po wielogodzinnym patrzeniu na ekran bez zachowania podstawowych zasad higieny wzroku.
Jak zapobiegać? – gdy patrzymy w ekrany LCD lub LED po zmroku, dodatkowe źródło światła odciąży nasz wzrok od działania światła niebieskiego. Ważny jest też wybór takich ustawień ekranu, które będą dla oczu najmniej inwazyjne. Zaleca się też specjalne soczewki lub okulary z powłoką antyrefleksyjną.
SKURCZ AKOMODACYJNY, NIEWYRAŹNE WIDZENIE – dzięki zdolności do akomodacji soczewki, możemy bez trudu dostosować wzrok do zmiany widzenia z bliskiej lub z dalekiej odległości. Wskutek wytężenia wzroku w jednym punkcie oraz zbyt bliskiego usytuowania ekranu (lub pod złym kątem), mięsień rzęskowy oka ma problem z rozluźnieniem i dostosowaniem się do widzenia w dali.
Jak zapobiegać? – jeśli korzystamy z komputera, monitor powinien znajdować się na wysokości oczu i mieć kąt nachylenia 90 stopni względem blatu. Z kolei urządzenia przenośnego nie należy trzymać bliżej niż 25 cm od twarzy. Dobrze też trzymać je poniżej linii wzroku. I rzecz jasna, w czasie korzystania zrobimy wiele dobrego dla wzroku, jeśli będziemy co jakiś czas rozluźniali mięśnie rzęskowe patrząc w dal.
Skutki trwałe
Skutki trwałe to wynik lekceważenia wcześniejszych sygnałów (skutków chwilowych), zaniedbania powyższych zaleceń i niestosowania odpowiednich środków zapobiegawczych. Oto one:
SZYBSZE STARZENIE SIĘ SIATKÓWKI – postępujące zmiany degeneracyjne prowadzą do znacznie poważniejszych problemów: syndromu suchego oka, zwyrodnień plamki żółtej.
SYNDROM „SUCHEGO OKA” – wymaga wizyty u okulisty i podjęcia leczenia. Polega na niedostatecznym wydzielaniu łez oraz zaburzeniach w składzie poszczególnych warstw filmu łzowego.
NARASTANIE KRÓTKOWZROCZNOŚCI – długo i mocno napinając mięśnie akomodacyjne przed ekranem, nie rozluźniamy ich do końca tak, jak należy. To prowadzi do pogłębiania tej wady refrakcyjnej.
ZWYRODNIENIE PLAMKI ŻÓŁTEJ – wskutek długotrwałego oddziaływania światła niebieskiego, może dojść do uszkodzenia żółtych barwników, chroniących czopki i pręciki przed niekorzystnym wpływem promieniowania. Ich uszkodzenie powoduje szybszy rozwój zwyrodnień plamki żółtej (AMD).