Męty w oku to utrapienie niejednego pacjenta, który przychodzi do okulisty i skarży się na, tak zwane, ruchome „muszki, pajączki, nitki, cienie”, które dostrzega w polu widzenia. Z dzisiejszego artykułu dowiesz się: czym są męty, gdzie i dlaczego powstają, czy są groźne i jak można sobie z nimi radzić. Zapraszamy do lektury.
Męty w oku – czym są
Wyobraź sobie, że jedziesz samochodem – odwozisz dzieci do szkoły. Jest piękny – słoneczny dzień. Stajesz na czerwonym świetle, rozglądasz się, podziwiasz bezchmurne niebo, jasną tapicerkę w aucie, które wczoraj odebrałaś od czyszczenia i nagle… w polu widzenia dostrzegasz małe, ruchome kształty. Mogą one przybierać formę nitek, pajączków, kropeczek. Mrugasz oczami i nic – pajączki nie znikają. Znasz to? Jeżeli tak, to co widzisz, to prawdopodobnie bohaterowie naszego artykułu, czyli męty. Czy są dla Ciebie groźne i skąd się wzięły – czytaj dalej, a wszystko stanie się jasne.
Męty w oku – przyczyny
Męty występują w ciele szklistym, które znajduje się w tylnej części Twojego oka, między soczewką a siatkówką. Tam zaczyna się cała zabawa. Ciało szkliste to galaretowata, klarowna substancja. Składa się głównie z wody (98%), kwasu hialuronowego i kolagenu. Kwas hialuronowy i kolagen stanowią rusztowanie szklistki. Ciało szkliste, tak jak i cały nasz organizm, z wiekiem podlega transformacji i starzeje się. Dzieje się to naturalnie, nawet kiedy Ty o tym nie myślisz i, na przykład, jedziesz na kolejne – przyjemne wakacje z rodziną, realizujesz się zawodowo, załatwiasz tysiące codziennych spraw. Z upływem lat nasze rusztowanie słabnie, pojawiają się zwyrodnienia w ciele szklistym, które powstają na skutek dodatkowych połączeń między włóknami kolagenowymi. Ciało szkliste obkurcza się, ulega odwodnieniu i zagęszczeniu, jego klarowność się zmniejsza, pojawiają się złogi, nierówności, które widzisz jako irytujące nie raz muszki, kropeczki, pajączki.
Męty powstają też z powodu:
- urazu,
- wylewu krwi (osoby z cukrzycą, nadciśnieniem tętniczym),
- ciała obcego wewnątrzgałkowego,
- wysięków pozapalnych,
- zapalenia nerwu wzrokowego,
Większą tendencję do mętów mają osoby cierpiące na krótkowzroczność.
Czy męty są groźne
Od razu uspokajamy: w większości przypadków męty nie są groźne. To naturalne i częste zjawisko. Liczniej występują u osób starszych, ale zwyrodnienia włókien są obecne u ok. 34% osób pomiędzy 10-tym a 40-tym rokiem życia. To, że w większości przypadków nie ma powodu do obaw, nie powinno Cię usypiać, bo męty mogą być także czerwoną flagą i świadczyć o:
- zapaleniu błony naczyniowej i innych stanów zapalnych w ciele,
- odwarstwieniu siatkówki,
- cukrzycy,
- krwotoku z siatkówki do ciała szklistego.
Dlatego w poniższych przypadkach – bezzwłocznie idź do okulisty
- widzisz męty po raz pierwszy,
- obserwujesz nagły przyrost ilości mętów,
- oprócz mętów widzisz zygzakowate, jasne, krótkie błyski światła,
- siadła Ci ostrość widzenia,
- odczuwasz ból oka/oczu,
- w polu widzenia dostrzegasz ciemną „zasłonę” lub cień,
- przebyłaś operację oka lub miałaś uraz i zauważasz mroczki w oczach.
Jeżeli zaobserwujesz któryś z tych objawów – nie czekasz – bierzesz telefon – dzwonisz do okulisty i dokładnie opisujesz sytuację. Szybka wizyta może uchronić przed utratą wzroku.
Leczenie mętów – wizyta u okulisty
Leczenie zaczyna się od dokładnego wywiadu. Okulista zapyta Cię, między innymi, o to, kiedy zauważyłaś pierwsze męty, jaki mają kształt, gdzie je widzisz – w centrum pola widzenia czy na obrzeżach, jak męty wpływają na Twoje codzienne życie, czy są półprzeźroczyste czy ciemne, czy cierpisz na choroby oczu, czy w Twojej najbliższej rodzinie występowały choroby oczu, czy w ostatnim czasie nie uległaś urazowi.
W drugim kroku okulista sprawdzi ostrość wzroku, ciśnienie wewnątrzgałkowe i przeprowadzi badanie przy użyciu lampy szczelinowej. Zazwyczaj lekarz wychwyci wyłącznie większe zmiany (męty), dlatego ważna jest rozmowa podczas badania i dokładna informacja o tym, gdzie widzisz męty, które utrudniają Ci funkcjonowanie.
Podczas wizyty lekarz zastosuje krople rozszerzające źrenice, które utrudnią Ci widzenie. Dlatego trzeba odstawić auto lub przyjechać na badanie z osobą towarzyszącą. Podczas spotkania warto zrobić badanie ultrasonograficzne, aby dokładnie przyjrzeć się strukturom wewnętrznym oka. USG oka jest bezbolesne i szybkie. W przypadku mętów dobrze też przeprowadzić OCT (optyczną koherentną tomografię dna oka) czy badanie angiografii fluoresceinowej.
Czy męty w oku znikną
Czy męty same znikają? W większości przypadków nie, bo powstają z tkanek wewnątrzgałkowych i nasz układ immunologiczny nie rozpoznaje zmian jako obce. Jak zatem sobie z nimi radzić? Zacznij od podstaw, czyli diety: badania naukowe pokazują, że zwyrodnienia w obrębie ciała szklistego są spowalniane przez antyoksydanty – killery wodnych rodników (np. kwas askorbinowy) oraz substancje hamujące glikację włókien kolagenu (L-lizyna, procyjanidyna). W przypadku wykluczenia niebezpiecznych zmian i chorób oraz małej ilości niewielkich mętów okulista poradzi Ci, żebyś zgłaszała się na regularne kontrole, obserwowała męty i nauczyła się nimi funkcjonować, co nie jest trudne.
Natomiast jeżeli zmiany utrudniają Ci życie, wykonywanie zawodu, prowadzenie auta i mogą stanowić zagrożenie dla Ciebie i innych, lekarz poradzi Ci wykonanie laserowego zabiegu zwanego witreolizą. W efekcie zabiegu męty obkurczają się, odparowują lub przemieszczają się z centrum pola widzenia pacjenta, co ułatwia mu funkcjonowanie. Drugą metodą jest witrektomia – zabieg mikrochirurgiczny, podczas którego wycina się ciało szkliste z wnętrza gałki ocznej i w efekcie gałka oczna wypełniana jest płynem, gazem lub olejem silikonowym. Operację wykonuje się przy znieczuleniu miejscowym, w obecności anestezjologa. Istnieje ryzyko powikłań, dlatego nie jest to typowy zabieg, który stosuje się w przypadku mętów, tylko poważniejszych schorzeń, ale witrektomia jest jedną z opcji. Gwarantuje całkowite usunięcie mętów.
Męty – podsumowanie
Męty, mimo iż czasem mogą być irytujące, w większości przypadków nie są dla nas groźne. Powstają na skutek zmian i zwyrodnień w obrębie ciała szklistego. W przypadku wystąpienia mętów – udaj się do okulisty, który rzetelne zbada Twoje oczy. W zależności od wyniku badań lekarz zaleci Ci regularną kontrolę, zabieg laserowego usuwania mętów lub w skrajnych – rzadkich przypadkach – rozważy z Tobą witrektomię. Pamiętaj, że zdrowie Twoich oczu jest odbiciem stanu całego Twojego organizmu. Dlatego zadbaj o siebie: jedz sporo warzyw, szczególnie w surowej formie, pij wodę, ruszaj się – to wszystko wesprze Twoje oczy, które są Twoim łącznikiem ze światem, bliskimi i piękną naturą.
Chcesz wiedzieć więcej – zobacz, jak zadbać o oczy Twoich bliskich w 6. krokach.
Pozdrawiamy ciepło,
Rodzina Optom Leszczyńscy